بیماری سلیاک یک اختلال مزمن خودایمنی است که در اثر واکنش نامناسب سیستم ایمنی بدن به گلوتن، پروتئینی موجود در گندم، جو، چاودار و برخی از مواد غذایی فرآوری شده ایجاد می‌شود. این بیماری با آسیب به دیواره روده باریک همراه است و می‌تواند منجر به سوء جذب مواد مغذی شود. شیوع بیماری سلیاک در سراسر جهان رو به افزایش است و تخمین زده می‌شود که حدود 1٪ از جمعیت جهان به آن مبتلا هستند. در ایالات متحده آمریکا، تقریباً دو میلیون نفر به این بیماری مبتلا هستند و برای حفظ سلامتی خود نیاز به پیروی از یک رژیم غذایی بدون گلوتن دارند. 🍞❌
بیماری سلیاک با نام‌های دیگری نیز شناخته می‌شود، از جمله:
علائم بیماری سلیاک می‌توانند بسیار متنوع باشند و از فردی به فرد دیگر متفاوت باشند. برخی افراد ممکن است علائم خفیفی داشته باشند یا اصلاً علائمی نشان ندهند، در حالی که دیگران ممکن است با علائم شدید و آزاردهنده مواجه شوند. این تنوع در علائم می‌تواند تشخیص بیماری را دشوار کند.
تشخیص بیماری سلیاک معمولاً شامل ترکیبی از آزمایش‌های خون و بیوپسی روده باریک است.
اگر آزمایش‌های خون مثبت باشند، معمولاً یک بیوپسی از روده باریک انجام می‌شود. در این روش، یک نمونه کوچک از بافت روده برداشته شده و زیر میکروسکوپ بررسی می‌شود تا آسیب به دیواره روده (آتروفی پرزها) تشخیص داده شود.
در حال حاضر، درمان قطعی برای بیماری سلیاک وجود ندارد. با این حال، با حذف کامل گلوتن از رژیم غذایی می‌توان علائم را کنترل کرد و از آسیب بیشتر به روده باریک جلوگیری کرد.
| نوع غذا | مجاز ✅ | ممنوع ❌ |
|---|---|---|
| غلات | برنج، ذرت، کینوا، ارزن، جو دوسر (بدون آلودگی) | گندم، جو، چاودار، اسپلت |
| پروتئین ها | گوشت، مرغ، ماهی، تخم مرغ، حبوبات | همبرگرهای پانکو شده، سوسیس های حاوی نان سوخاری |
| لبنیات | شیر، ماست، پنیر (بدون افزودنی گلوتن) | پنیرهای فرآوری شده حاوی نشاسته گندم |
| میوه ها و سبزیجات | همه میوه ها و سبزیجات تازه | سبزیجات منجمد با سس های حاوی گلوتن |
| چاشنی ها و سس ها | روغن زیتون، سرکه، ادویه جات (بدون افزودنی) | سس سویا، سس باربیکیو، سس سالاد آماده |
اگر بیماری سلیاک تشخیص داده نشود و درمان نشود، می‌تواند منجر به عوارض جدی شود، از جمله:
محققان در حال بررسی روش‌های جدیدی برای درمان بیماری سلیاک هستند، از جمله:
بیماری سلیاک یک بیماری جدی است، اما با تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می‌توان آن را کنترل کرد. اگر شما یا یکی از عزیزانتان علائمی دارید که ممکن است نشان دهنده بیماری سلیاک باشد، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
(مطالب ارائه شده در این صفحه صرفاً جهت اطلاع‌رسانی عمومی است و نباید جایگزین مشاوره تخصصی پزشکی یا تغذیه شود.)
(یاد آوری شود مطالب صرفا جهت اطلاع‌رسانی می باشد.)